Tewhid.mk

Беше имам, поборник и помагател на Суннетот во своето време. Се викаше Ебу Абдуллах Ахмед ибн Ханбел еш-Шејбани. Го предводеше ехлус-сунне ве-л-џема'ат во времето на големите искушенија. Наидуваше на многу препреки од државата која ја имаше озваничено исклучиво кривата му'тезилиска акида, прогонувајќи ги и казнувајќи ги научниците кои што не го застапуваа мислењето за “ создадениот Кур'ан”. Меѓутоа, тој беше цврст како планина, и се издржа. Аллаховата победа дојде преку Ибн Ханбел.

Со Пратеникот,с.а.в.с., е во сродство преку дедото Низар. Роден е 164. хиџретска година. Татко му умре кога имаше три години, па затоа грижата за неговиот одгој и воспитание падна на неговата мајка. Таа од раното детство го усмеруваше кон барањето наука, што влијаеше уште како многу млад, да постане познат по богобојазливоста, јакото памтење и посебно изразениот интерес за предавања.

Хејсам ибн Џемил за Имам Ахмед рекол:

“ Ако ова момче остане во живот, ќе постане авторитет на своето време”.

Откако го научи Кур'анот, се фрли на изучување на хадисот на Пратеникот,с.а.в.с. Неговиот прв учител беше Ебу Јусуф, ученикот и пријателот на Имам Ебу Ханифе, рахимехуллах. Имам Ахмед пишуваше книги од областа на илмул – келамот, ги памтеше, а потоа ги напушти. Постојано боравеше со својот шејх хафиз Хушејм ибн Бешир, додека овој не умре во 183. хиџретска година.

 

Имам Ахмед многу патуваше барајќи ја науката, а посебно поради Мухаммедовите,с.а.в.с., хадиси. Се проценува дека препешачил илјади километри со таа цел. Патуваше во Мекка, Медина, Куфа , Басра, Шам, Јемен, Персија и во други места каде се состануваше со стотина шејхови кои го изучуваа хадисот. Најпознатите шејхови, покрај досега спомнатите, пред кои Имам Ахмед го стекнуваше знаењето се: Имам Шафија, Ваки'а ибн ел-Џерах, Суфјан ибн Ујејне, Јахја ибн Се'ад ел- Каттан, Исмаил ибн Улејја и Абдуррезак ес-Санани. Имам Малик умре пред Ибн Ханбеловото доаѓање во Пратениковиот град. За тоа Имам Ахмед рекол: “ Не го затекнав Имам Малик, рахимехуллах, па Аллах тоа ми го надокнади со Суфјан ибн Ујејне.”

 

Благодарение на Возвишениот Аллах, а потоа и на сопствениот труд да стекне знаење и оддалечувањето од сите овосветски работи, Имам Ахмед,рахимехуллах, достигна голем степен во учењето напамет. Не само што ги надмина сите свои врсници, туку ги надмина и своите учители во изучувањето на Суннетот и памтењето на хадисите, како и во разликувањето на исправниот хадис од неисправниот. Рекол за него хафиз Ебу Зар'а ер-Рази: “Ахмед знаеше илјада илјади хадиси,т.е. милион, постојано го обиколував и со него се консултирав”, Имам Али ибн Медини рекол: “ Нема кај нас никој да памти повеќе од Ебу Абдуллах Ахмед ибн Ханбел, Аллах да му се смилува.”

 

Рекол хафиз Абдур-Резак, а нему му доаѓале студенти од разни краишта, и тој го видел Имам Малик, Ибн Џеррах, Суфјан, Муамер и другите: “ Не видов никого како што е Имам Ахмед, Аллах да му се смилува, и не ни дојде никој сличен на него”. Имам Шафија рекол: “ Го напуштив Багдад а тој беше престолнина не само на хилафетот туку и на целиот свет, а зад себе не оставив никој попобожен и поучен од Ахмед ибн Ханбел”. Во една прилика Шафија му рекол на Имам Ахмед : “ Ти подобро го познаваш и хадисот и луѓето од мене, па ако слушнеш за некој исправен хадис, извести ме”.

Имам Ибрахим Харби рекол: “ Го видов Имам Ахмед. Изгледа како Аллах да му има дадено знаење за претходниците и оние кои што доаѓаат. Тој има знаење од секоја област, зборува што сака, и премолчува што сака.” Рекол хафиз Ез- Зехеби: ” Ахмедовите мислења за хадисот, фикхот и зухдот се од голема важност, така што и неговите противници го фалеа, а да не зборуваме што мислеа за него неговите браќа и пријатели”. Рекол Али ибн Медини:“ Возвишениот Аллах ја поддржа Својата вера со двајца луѓе: со Ебу Бекр, р.а., приликом одметништвата и со Ахмед ибн Ханбел кога беа големите искушенија”.

 

Имам Ахмед беше предводник на ехли суннет вел – џема'ат за време на владеењето на Мемнун, Му'тесим и Ел – Васик ( 218 – 234 х.г.). Во тоа време беше на големи искушенија, повеќе години помина по затвори, беше повеќе пати претепан и му се претеше со ликвидација. Му беше забранувано да држи предавања и да ги подучува студентите. Имаше многу расправи со следбениците на новотариите од редот на му'тезилите и џехмиите кои што настојуваа да го наговорат да го отфрли учењето на ехли суннет вел- џема'ат и да поверува во нивната крива акида. Меѓутоа, тој беше цврст како планина и ги издржа сите искушенија и многу храбро им се спротиставуваше на скршнувањата на исламската држава. Аллаховата победа дојде преку него, Суннетот на Мухаммед,с.а.в.с., победи и правдата е вратена на своето место. Пресвртницата настапи во втората година од владеењето на халифата Мутевеккил.

Беше ист во времето на стекнување знаење и во времето кога ја предводеше улемата на суннетот. Беше ист и пред и после искушенијата. Ахмед ибн Ханбел е еден од големите захиди на овој Уммет, а приказната за неговиот зухд е долга: малку јадеше, скромно се облекуваше, оскудно стануваше, скромно живееше во текот на целиот живот. Имам Ибн Нахас, р.а., за него рекол: “ Им сличеше на добрите претходници: трпелив на овосветските благодети, со добрите беше прв, нуден му е дуњалукот па го одби, нудена му е новотаријата па ја негираше”. Неговиот ученик Ебу Давуд вели: ” Друштвото во кое што седи Ахмед е ахиретско, бидејќи на него не се спомнува дуњалукот, ниту го слушнав Имами Ахмед да го спомнува дуњалукот”.

Најпознатите ученици на Ахмед ибн Ханбел се: Бухарија, Муслим, Ебу Давуд ( собирачот на Суненот), хафиз Ебу Зур'а, Ер- Рази, Имам Ебу Јаила Маусили ( познат по својот “Муснед” ), Ебу Севр ( познат по фикхскиот мезхеб). Неговиот фикх и мислења го прошириле: Имам Атрам, Мејмуни, Ибн Хан', неговите синови Абдуллах и Салих, синот од тетинот Хамбел ибн Исхак и многу други.

 

Припаѓаше на школата на учењето на хадисот. На него влијаеше Имам Малик,р.а., а посебно големо влијание имаше Шафија,рахимехуллах. Но, тоа не го спречи Имам Ахмед да прави иџтихад, и во тоа да му се спротиставува на својот учител. Ова е добар показател дека првите генерации биле далеку од фанатизмот и слепото опонашање, но во тоа не ги следеја оние што дојдоа подоцна. Во подоцнежните генерации се појави и фанатизам и слепо опонашање, а тоа биле и едни од причините за заостанувањето и понижувањето на муслиманите. Имам Ахмед постави пет темели на својот мезхеб, а тие се:

-Текст од Кур'анот или Суннетот. Во случај кога по одредено прашање ќе пронајде текст од Кур'анот или Суннетот, тогаш не ги зема спротивните мислења без оглед чии биле.

-Потоа фетвата која што ја дале асхабите. Ако пронајде фетва од Асхабите на која што никој не и се спротиставува, тој ја зема и не бара други фетви покрај неа. Овој вид на иџма'а се вика пречутлив иџма'а, но тој не го нарекол така од богобојазливост.

-Ако асхабите,р.а., се разминуваат во мислењата, ќе го избереше мислењето на оној асхаб за кој што сметаше дека е најблиску до Кур'анот и Суннетот.

-Потоа даиф хадисите ( но под услови, за чии што детали овде немаме место)

-И на крајот кијас ( аналогија) која ја употребуваше дури тогаш кога не ќе најдеше решение во првите четири темели.

Поради неговата голема побожност и посебната приврзаност на хадисот, го мразеше класифицирањето на книгите и пишување на неговите зборови, а поготово на неговите фетви. Сепак, Возвишениот Аллах нам ни го сочува најголемиот дел од неговиот говор и тоа преку неговите ученици. Вели Имам ибн Џевзи: “ Ибн Ханбел им забрани на неговите луѓе да го пишуваат неговиот говор, па Аллах ја виде неговата добра намера, и неговиот говор е пренесен и запамтен. Ретко се случува да се појави некое прашање а тој да во врска со него нема некој свој текст. Неговиот фикх е богат, длабок и близок на чистите шеријатски текстови и нивната суштина.”

 

Ибн Кајјим собрал триесет свои книги, а најпознати од оние кои што ги собрале неговите ученици се: “ Прашања” - автор: Ебу Давуд, “Прашања до Ахмед” - автор: Хан', “ Прашања до Ахмед”- автор: Атрам. Сето тоа го собрал неговиот ученик Халлал и го средил во повеќе од десет томови. Од најголема важност и корист се книгите кои што ги класифицирал самиот Имам Ахмед, а тие се:

“ Муснед” - една од најголемите хадиски книги. Го напишал низ период од 60 години, и во него собрал 30.000 хадиси.

“ Одлики на асхабите” - во неа се наоѓаат околу 2.000 хадиси кои што зборуваат за одликите на асхабите.

“Книга за зухдот” - претставува една од најголемите и најкорисните книги за зухдот и мудростите.

“ Одговори на зиндиците ( отпадниците) и џехмиите”

“ Книга на верувањето” и разни други...

После овие години, полни со величенствен научен напор и трпение на сиромаштвото и маките, умре Имам Ахмед ибн Ханбел во Багдад, 241 хиџретска година. Жителите гласно го оплакаа и му приредија величенствено испраќање од овој свет.

На џеназата се собраа околу милион луѓе,за да го замолат Аллах џ.ш., за опрост на овој голем учењак на Умметот, па да го замолиме и ние Милостивиот да ни се смилува и нам и на Ахмед ибн Ханбел со Својата голема милост.